Online communicatie in de robotsamenleving

Waar staat online communicatie te midden van andere ontwikkelingen in de informatietechnologie? Een overzicht is te vinden in het rapport Werken aan de robotsamenleving van het Rathenau Instituut. Verder gaat het rapport vooral in op de relatie tussen technologie en werkgelegenheid.

Informatietechnologie grijpt steeds meer om zich heen, in allerlei technieken en processen. In plaats van trends spreekt het rapport van convergenties. Het instituut onderscheidt vier convergenties.

Mechanica en elektronica

Door de digitalisering van productieprocessen gaan mechanica en elektronica steeds meer in elkaar op (mechatronica). De intrede van automatisering en robots verandert het werk in talloze fabrieken radicaal en zal dat de komende jaren blijven doen.

Wereld van ICT

Versmelting van informatie- en communicatietechnologieën (ICT). Hieruit ontstond in de jaren negentig het internet, dat zich van een informatiebron tot interactief medium ontwikkelde. Door de opkomst van mobiele technologie, met name de smartphone, kunnen wereldwijd bijna twee miljard mensen gebruikmaken van tal van mobiele internetdiensten.

Internet en de fysieke wereld

Het internet en de fysieke wereld groeien naar elkaar toe. Fysieke producten krijgen een internetadres (IP-adres) en mogelijk sensoren, rekenkracht en communicatiemogelijkheden. Digitale diensten kunnen aan producten worden gekoppeld. Door dit Internet der Dingen (of ‘industriële internet’) wordt de fysieke wereld één groot informatiesysteem.

Informatietechnologie en biologie

‘Biologie wordt steeds meer technologie’ en ‘technologie wordt steeds meer biologie’. Denk bij het eerste aan genetisch aangepaste dieren en bij het tweede aan bijvoorbeeld sociale robots. Deze versmeltingen zijn te danken aan de snelle ontwikkelingen op het gebied van nano- en biotechnologie en cognitieve technologie.

Online communicatie behoort tot de wereld van ICT. Maar door de andere convergenties zal het karakter van online communicatie de komende jaren aanzienlijk veranderen. De vraag is, in welke richting en met welke intensiteit?

Bron: Est, R. van & L. Kool (red.). Werken aan de robotsamenleving: visies en inzichten uit de wetenschap over de relatie technologie en werkgelegenheid, Den Haag, Rathenau Instituut 2015.

Zie ook De robot de baas. De toekomst van werk in het tweede machinetijdperk, publicatie van de WRR uit 2015.